ถึงแม้ว่าตลาด กาแฟสเปเชียลตี้ หรือตลาดกาแฟพิเศษ จะเป็นตลาดกาแฟที่ค่อนข้างมีขนาดเล็กหากเทียบกับตลาดกาแฟใหญ่ทั่วโลกแล้ว แต่เราก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีการบริโภคกาแฟพิเศษเหล่านี้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทั่วโลก
มีรายงานถึงแนวโน้มข้อมูลการบริโภคกาแฟจาก สมาคมกาแฟแห่งชาติของสหรัฐอเมริกา ข้อมูลที่น่าสนใจในปี 2023 นี้พบว่า กว่า 52 เปอร์เซ็นต์ของผู้บริโภคกาแฟในสหรัฐอเมริกาที่มีอายุมากกว่า 18 ปีขึ้นไป มีรายงานว่าผู้คนเหล่านี้ดื่มกาแฟพิเศษเป็นอัตราเพิ่มขึ้น 62 เปอร์เซ็นต์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับคนที่มีอายุระหว่าง 25-39 ปี ส่งผลให้เพียงแค่ในสหรัฐอเมริกา อัตราการบริโภคกาแฟพิเศษพุ่งแต่ระดับสูงสุดในรอบ 5 ปีที่ผ่านมาเลย
นอกจากตัวเลขที่น่าสนใจนี้แล้ว เรายังพบพฤติกรรมของผู้บริโภคกาแฟพิเศษที่มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากอีกด้วย แน่นอนว่าผู้คนยังให้ความสำคัญกับเรื่องของความสะดวกสบายในการบริโภค และการหากาแฟมาดื่ม นอกจากนี้ยังมีความต้องการในเรื่องของกาแฟหรือเครื่องดื่มคุณภาพสูงมากยิ่งขึ้น และเครื่องดื่มที่มีการใช้นวัตกรรมหรือเทคโนโลยีใหม่ ๆ เหล่านี้ก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ผลักดันให้ผู้บริโภค หันมาสนใจบรรดากาแฟพิเศษ และเป็นหนึ่งในสิ่งที่ทำให้อุตสาหกรรมนี้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
และหลังจากวิกฤตการณ์การระบาดใหญ่ การบริโภคกาแฟที่ร้านหรือการดื่มกาแฟนอกบ้าน ก็ถือเป็นอะไรที่ฟื้นตัวและกลายเป็นตลาดการบริโภคหลักไปแล้ว ดังนั้นธุรกิจกาแฟจึงต้องตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลานี้ให้ได้ ตลาดกาแฟพิเศษทุกวันนี้เป็นอย่างไร ผู้บริโภคกาแฟทุกวันนี้มีความต้องการอย่างไร วันนี้เราจะไปเจาะลึกเรื่องนี้กันให้มากยิ่งขึ้น
แนวโน้มสำคัญ พฤติกรรมการบริโภคของผู้บริโภคยุคใหม่
มีการเปลี่ยนแปลงมากมายในภาคส่วนกาแฟพิเศษระดับโลกในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา แน่นอนว่าพฤติกรรมของผู้บริโภคนั้นเปลี่ยนไปมากด้วยเช่นเดียวกัน ปัจจัยที่สำคัญที่สุดปัจจัยหนึ่ง ที่เรียกได้ว่ามีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของผู้บริโภคกาแฟเป็นอย่างมาก ตั้งแต่ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้จนถึงปัจจุบันคือเรื่องของการระบาดใหญ่ที่เคยเกิดขึ้นมาก่อนของโควิด 19
ในช่วงที่มีการแพร่ระบาดอย่างรุนแรงของโรคโควิด 19 ธุรกิจกาแฟ และธุรกิจที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับกาแฟกว่า 95 เปอร์เซ็นต์ถูกบังคับให้ปิดกิจการชั่วคราว และผู้บริโภคก็หันมาทำกาแฟดื่มเองที่บ้านมากยิ่งขึ้น และถึงแม้หลังการระบาดใหญ่เพียงเล็กน้อย อัตราการบริโภคกาแฟนอกบ้านของคุณจะสูงขึ้น แต่ก็ยังซบเซาอยู่มากเลยทีเดียว
ผู้คนส่วนหนึ่งเริ่มที่จะชงกาแฟดื่มเองที่บ้านมากยิ่งขึ้น แต่แล้วการบริโภคกาแฟที่ร้านกาแฟนอกบ้านก็ค่อย ๆ ฟื้นตัว ก่อนจะกลับมาเป็นการบริโภคกาแฟกระแสหลักอย่างในปัจจุบัน สาเหตุส่วนใหญ่ก็มาจากความต้องการเครื่องดื่มที่มีคุณภาพ ที่ได้จากร้านกาแฟ ซึ่งการเตรียมกาแฟหรือทำกาแฟดื่มเองไม่สามารถที่จะหาได้
เรื่องของคุณภาพของกาแฟนี้เองเป็นเรื่องที่เราสมควรที่จะหยิบยกมาพูดคุยกัน การเปลี่ยนแปลงที่โดดเด่นที่สุดอย่างหนึ่ง อย่างน้อยก็ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา คือความต้องการคุณภาพของกาแฟที่เพิ่มมากขึ้นของบรรดาผู้บริโภค คุณภาพของกาแฟไม่ใช่เพียงแค่กาแฟดีเท่านั้น นั่นยังรวมถึงในเรื่องของการค้าขายโดยตรง การสามารถตรวจสอบย้อนหลังเกี่ยวกับกาแฟได้ ไม่ใช่แค่เพียงโปรไฟล์ และรสชาติของกาแฟเพียงเท่านั้น เหล่านี้ล้วนมีความสำคัญมาก และยิ่งสำคัญมากยิ่งขึ้นไปอีกหากเป็นในตลาดกาแฟพิเศษ
และถึงแม้ว่าเศรษฐกิจของทุกวันนี้จะไม่ได้ดีอะไรมากนัก ค่าอาหารอุปโภคบริโภคและค่าพลังงานพุ่งสูงขึ้น รวมถึงอัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มมากยิ่งขึ้น แต่ผู้บริโภคหลายรายก็ยังเต็มใจที่จะจ่ายราคากาแฟที่สูงยิ่งขึ้น ตราบใดที่กาแฟนั้นเป็นไปตามมาตรฐาน เปลี่ยนไปด้วยคุณภาพและให้ความสำคัญเกี่ยวกับความยั่งยืน
ความสะดวกสบายคือทุกสิ่ง
แม้ว่าพฤติกรรมของผู้บริโภคกาแฟพิเศษจะมีการเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะเปลี่ยนแปลงไปในรูปแบบไหนก็ตาม แต่ในเรื่องของความสะดวกสบายก็ยังคงเป็นหนึ่งปัจจัยหลัก ที่มีความสำคัญและผู้บริโภคให้ความสนใจอยู่ แน่นอนว่าในทุกภาคส่วนธุรกิจมีความท้าทาย และมีความต้องการของผู้บริโภคที่เพิ่มมากยิ่งขึ้น ในภาคส่วนกาแฟก็เช่นเดียวกัน เรียกได้ว่าในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ความต้องการกาแฟที่มีคุณภาพและให้ในเรื่องของความสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น ไม่เคยมีอัตราที่สูงขึ้นถึงขนาดนี้มาก่อน
สิ่งที่เป็นจุดสังเกตได้อย่างชัดเจน คือผลิตภัณฑ์อย่างประเภทกาแฟแคปซูลทั้งหลาย เราปฏิเสธไม่ได้เลยว่า บรรดาตลาดกาแฟแคปซูล ในยุโรปเรียกได้ว่าเติบโตขึ้นอย่างแข็งแกร่ง และเทรนสำคัญประการหนึ่ง ก็คงหนีไม่พ้นการพัฒนาแคปซูล กาแฟสเปเชียลตี้ หรือแคปซูลกาแฟชนิดพิเศษนั่นเอง ถึงแม้ว่าจะยังคงเป็นตลาดที่ค่อนข้างเล็ก แต่ก็มีอัตราการเติบโตที่รวดเร็วเช่นเดียวกัน บรรดาโรงคั่วกาแฟพิเศษ ก็เริ่มที่จะผลิตและจำหน่ายแคปซูลกาแฟของตัวเองมากขึ้นเรื่อย ๆ ด้วย
นอกจากนี้แล้ว เพื่อที่จะแก้ไขความกังวลของผู้บริโภค เกี่ยวกับของเสียหรือขยะที่อาจจะเกิดขึ้นจากผลิตภัณฑ์กาแฟแคปซูลเหล่านี้ ธุรกิจกาแฟจำนวนมาก ก็เริ่มที่จะหันมาใช้วัสดุรีไซเคิลได้ หรือวัสดุย่อยสลายได้ อย่างบรรดาแคปซูลที่สามารถรีไซเคิลหรือย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ
มีอะไรที่เปลี่ยนแปลงไปอีก
ด้วยคุณภาพและความสะดวกสบาย ที่ยังคงเป็น 2 ปัจจัยสำคัญในการตัดสินใจเลือกซื้อกาแฟของผู้บริโภค ยังมีแนวโน้มหรือเทรนสำคัญอื่น ๆ ที่เกิดขึ้นกับภาคส่วนกาแฟพิเศษเหล่านี้อีกด้วย
กาแฟเย็นและกาแฟพร้อมดื่ม
ในปัจจุบันมีเครื่องดื่มที่หลากหลายมากขึ้นในร้านกาแฟ โดยเฉพาะบรรดาเมนูกาแฟเย็นทั้งหลาย หรือในที่นี้ก็คือกาแฟสกัดเย็น หากเราจะกล่าวถึงกาแฟสกัดเย็นแล้ว มันแทบจะไม่เป็นที่รู้จักเลย หากเราพูดเรื่องนี้เมื่อ 10 กว่าปีที่แล้ว แต่ในปัจจุบันกาแฟสกัดเย็นหรือ cold brewนับว่าเป็นหนึ่งเมนูที่ได้รับความนิยมมากที่สุดเลยก็ว่าได้ ไม่ว่าจะสำหรับคนที่ดื่มกาแฟอยู่แล้ว หรือคนที่ไม่ค่อยถนัดการดื่มกาแฟมากนักก็ยังสามารถชื่นชอบได้ง่าย ๆ
ในขณะเดียวกัน บรรดาเครื่องดื่มกาแฟพร้อมดื่มทั้งหลาย ที่ทำออกมาไม่ว่าจะในรูปของกระป๋องหรือใส่ขวด เหล่านี้ก็ได้รับความนิยมเป็นพิเศษ โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากผู้บริโภคที่มีอายุน้อย มันสามารถที่จะกระตุ้นให้คุณบริโภคกาแฟหรือดื่มกาแฟได้ตลอดทั้งวัน
ไม่เพียงเท่านั้น ในบรรดากาแฟพร้อมดื่มและกาแฟเย็นเหล่านี้ ยังมีกาแฟที่ทำออกมามากมายหลากหลายรูปแบบ อย่างไนโตรลาเต้ หรืออเมริกาโน่ มีการใช้นวัตกรรมใหม่ หรือเทคโนโลยีใหม่ในการฉีดไนตรัสออกไซด์ ลงไปในเครื่องดื่มของเราโดยตรง เพื่อที่จะสร้างเครื่องดื่มที่มีเนื้อสัมผัสเรียบเนียนและเป็นฟอง โดยที่ไม่จำเป็นต้องใช้นมหรือตีฟองนมเลย
นั่นยังไม่นับรวมเครื่องดื่มอีกหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นกาแฟรสชาติต่าง ๆ ที่มีการเสริมหรือเพิ่มเติมลงไป เครื่องดื่มกาแฟที่ใช้นมจากพืช เครื่องดื่มกาแฟที่มีส่วนผสมของวิตามินหรือสารอาหารอื่น ๆ และยังมีอีกมากมายเลย เครื่องดื่มเหล่านี้ถือกำเนิดขึ้นมา ด้วยการที่ผู้บริโภคจำนวนมากคำนึงถึงเรื่องของสุขภาพ และความยั่งยืนที่มากยิ่งขึ้นนั่นเอง
ความต้องการของผู้บริโภคที่ต้องการเครื่องดื่มที่ดีต่อสุขภาพและโภชนาการมากยิ่งขึ้น ผลักดันให้อุตสาหกรรมกาแฟได้พัฒนาเครื่องดื่ม และวิธีการต่างๆเพื่อจะทำให้กาแฟของพวกเขานั้นมีทั้งความสะดวกสบาย คุณภาพสูง และดีต่อสุขภาพ ที่สำคัญจะต้องราคาไม่แพงมากนัก และผู้บริโภคดื่มได้ทุกวัน ในแง่ของผู้บริโภคเอง ผลที่ตามมาคือผู้บริโภคคาดหวังในผลิตภัณฑ์กาแฟที่ง่าย สะดวกสบายขึ้น พร้อมบริโภคได้ทันที แต่ก็ยังคงต้องมีคุณภาพและคำนึงในเรื่องความยั่งยืน
ยกตัวอย่างให้เห็นได้ชัดเจน คือการใช้นมจากพืชแทนนมวัว เหล่านี้เริ่มได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในร้านกาแฟทั่วไปด้วยเหตุผลหลากหลายประการด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของสุขภาพ เรื่องของการพยายามที่จะแบรนด์ผลิตภัณฑ์จากสัตว์ การคำนึงในเรื่องของสิ่งแวดล้อม หรือจะเห็นผลได้ก็ตาม จากการสำรวจของ World Coffee Portal ในปี 2021 มีการสำรวจจากผู้บริโภคในแถบสหราชอาณาจักรจำนวน 50,000 ราย พบว่า 16 เปอร์เซ็นต์มีการดื่มนมโอ๊ต ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์นมจากพืชที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในขณะนั้น
เรื่องของความรู้ก็เป็นสิ่งที่ผู้บริโภคให้ความสำคัญ
และด้วยในปัจจุบันผู้คนดื่มกาแฟไม่ใช่เพียงแค่การดื่มกาแฟเท่านั้น แต่ยังเปรียบเสมือนสิ่งนี้เหมือนงานฝีมือ มีการดูทักษะของไม่ว่าจะเป็นทั้งผู้คั่วกาแฟและบาริสต้า ด้วยเหตุนี้ผู้บริโภคจึงเริ่มสนใจในการหาความรู้เกี่ยวกับกาแฟมากยิ่งขึ้น และเมื่อเป็นแบบนั้น แสดงว่าผู้บริโภคจำนวนหนึ่ง ก็ต้องการที่จะรู้ข้อมูลเบื้องหลังกาแฟ ว่ากาแฟที่พวกเขาดื่มนั้นมาจากไหน นอกเหนือจากเรื่องของรสชาติและกลิ่นที่พวกเขาจะได้จากเครื่องดื่ม นั่นยังอาจรวมถึงวิธีการในการสกัด หรือวิธีการที่จะได้ผลลัพธ์ทั้งเรื่องรสชาติและกลิ่นที่แตกต่างกัน จากการสกัดกาแฟที่แตกต่างกันด้วย
พฤติกรรมของผู้บริโภคจะเปลี่ยนไปอย่างไรในอนาคต
เมื่อพิจารณาถึงแนวโน้มที่เกิดขึ้นใหม่มากมายหลากหลายในอุตสาหกรรมกาแฟพิเศษ จึงเป็นเรื่องน่าสนใจที่จะตั้งคำถามว่า พฤติกรรมของผู้บริโภคนั้นจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไรในช่วงทศวรรษหน้า หรืออย่างน้อยก็ในอนาคตอันใกล้
ปัจจัยขับเคลื่อนที่มีความสำคัญที่สุดประการหนึ่ง คือการเพิ่มความตระหนักรู้ถึงประโยชน์ต่อสุขภาพของกาแฟ มีการศึกษาทางวิทยาศาสตร์จำนวนมากได้เกิดขึ้นในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา การศึกษาเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงประโยชน์ของการดื่มกาแฟ และประโยชน์ต่อสุขภาพของกาแฟอีกมากมาย ปัจจุบันผู้บริโภคเริ่มมีความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบของอาหารที่พวกเขากินต่อสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ตัวเลขที่น่าสนใจ มีการค้นหาทางออนไลน์เกี่ยวกับประโยชน์ต่อสุขภาพของการดื่มกาแฟเพิ่มขึ้น 650 เปอร์เซ็นต์ในปี 2021
ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์กาแฟที่เป็นผลิตภัณฑ์ทางเลือกมากยิ่งขึ้น ทั้งผลิตภัณฑ์กาแฟที่ไม่มีส่วนผสมของนมและน้ำตาล หรือแม้แต่ที่ใส่ส่วนผสมที่มีประโยชน์อื่นเข้าไปด้วยก็มี และก็แน่นอนว่ายังมีผู้บริโภคกลุ่มหนึ่งยังคงกังวลเกี่ยวกับผลข้างเคียงเชิงลบจากการได้รับปริมาณคาเฟอีนที่มากเกินไป แต่ก็ไม่เป็นไร เรามีกาแฟปราศจากคาเฟอีน ซึ่งตลาดนี้ก็มีอัตราการเติบโตเพิ่มขึ้นด้วยเช่นเดียวกัน
ตลาดกาแฟพร้อมดื่มยังคงแข็งแกร่งเหมือนเดิม
ถึงแม้ยังคงเป็นตลาดที่มีความเฉพาะอยู่ แต่ตลาดกาแฟพร้อมดื่มก็ยังคงเป็นหนึ่งในกลุ่มตลาดที่เติบโตเร็วที่สุดในยุโรป และมีการคาดการณ์ว่าจะเติบโตขึ้นประมาณ 4.8% ระหว่างปี 2023 ถึง 2027
ปัจจัยด้านสุขภาพ ความสะดวกสบาย และเรื่องของความยั่งยืน เป็น 3 แนวโน้มที่สำคัญที่สุดที่ผู้บริโภคต้องการ ดังนั้นบรรดาผู้ผลิตกาแฟและบริษัทต่างๆ จึงจำเป็นต้องตอบสนองความต้องการเหล่านี้ของผู้บริโภคเพื่อให้สามารถแข่งขันได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหักเป็นในตลาดกาแฟพร้อมดื่ม
โดยสรุปแล้ว เราอาจที่จะกล่าวได้ว่า ผู้บริโภคเป็นปัจจัยหรือส่วนสำคัญมาก ในห่วงโซ่หรือภาคธุรกิจกาแฟ ผู้บริโภคนี้เองที่มีอิทธิพลอย่างมากต่ออนาคตของความยั่งยืนในอุตสาหกรรม ถึงแม้ว่าจะมีหลายสิ่งหลายอย่างที่เปลี่ยนแปลงไปในอุตสาหกรรมกาแฟพิเศษในช่วงไม่กี่ทศวรรษที่ผ่านมา แต่ก็อาจเรียกได้ว่าผู้บริโภคก็ยังคงเป็นส่วนสำคัญ ต่ออนาคตของภาคส่วนกาแฟพิเศษนี้ต่อไป แม้ว่าพฤติกรรมผู้บริโภคจะเปลี่ยนไปตลอดก็ตาม ไม่ว่าการตัดสินใจซื้อของผู้บริโภคจะมีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาไปอย่างไรก็ตาม ธุรกิจกาแฟจะประสบความสำเร็จได้ ก็ต้องตอบสนองความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปของผู้บริโภคเหล่านี้
