มีการเปลี่ยนแปลงบางอย่างเกิดขึ้นในประเทศเอกวาดอร์ หากคุณได้มีโอกาสไปเดินรอบๆ พลาซ่าของเมือง หรือเมื่อคุณได้เดินทางผ่านฟาร์มบนภูเขา กลิ่นที่เราจะได้สัมผัสตามท้องถนน หรือทั่วเมืองในประเทศ คือกลิ่นที่เราคุ้นเคย อย่างกลิ่นกาแฟ เนื่องจากกาแฟเป็นเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมในประเทศเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะ กาแฟสเปเชียลตี้ หรือกาแฟพิเศษที่มีเพลย์กระจายอยู่ทั่วประเทศ
แน่นอนว่าในยุคแห่งกาแฟคลื่นลูกที่สาม คลื่นลูกนี้ได้สัตว์ไปยังประเทศเอกวาดอร์นี้ด้วย ถึงอาจจะต้องใช้เวลานานกว่าประเทศอื่นสักนิด กว่าภาคส่วนกาแฟสเปเชียลตี้จะได้รับความนิยม แต่ในที่สุดมันก็มาถึงแล้ว สิ่งนี้เป็นสิ่งที่น่าสนใจ มีอีกหลากหลายประเทศ ที่กาแฟพิเศษ หรือกาแฟสเปเชียลตี้ไม่ได้รับความนิยมมากนัก แต่ประเทศเล็กๆ ในทวีปอเมริกาใต้แห่งนี้ ไม่ได้เป็นแบบนั้นเลย
วันนี้เราจะชวนคุณไปคุยกัน ว่าเหตุใด ประเทศเอกวาดอร์จึงมีภาคส่วนกาแฟพิเศษ หรือ กาแฟสเปเชียลตี้ เติบโตได้มากถึงขนาดนี้ เรามีข้อเสนอ 5 ข้อ ที่จะมาตอบคำถามว่า เหตุใดกาแฟสเปเชียลตี้ในเอกวาดอร์จึงได้รับความนิยม
เป็นสถานที่ที่เอื้ออำนวยต่อการปลูกกาแฟ
ถึงแม้ประเทศเอกวาดอร์จะมีการผลิตกาแฟ และมีการส่งออกสู่ต่างประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่กาแฟที่ถูกผลิตจะเป็นกาแฟโรบัสต้า ถูกนำไปทำเป็นกาแฟสำเร็จรูป หรือไม่ก็เป็นกาแฟที่นำเข้าจากต่างประเทศ และนำมาทำเป็นกาแฟสำเร็จรูปส่งออกอยู่ดี แต่ถึงอย่างนั้นประเทศนี้ ก็ไม่ได้มีชื่อเสียงในด้านการเป็นประเทศผู้ผลิตกาแฟรายใหญ่ แต่ในทางกลับกัน เพื่อนบ้านอย่างประเทศโคลอมเบียและเปรู กลับเป็นประเทศที่ได้รับความสนใจเป็นอย่างมากในด้านกาแฟ
และถึงประเทศเอกวาดอร์ จะไม่ใช่ประเทศที่มีชื่อเสียงในด้านกาแฟขนาดนั้น แต่ก็นับว่ามีจุดยุทธศาสตร์ที่เหมาะสม เนื่องจากตั้งอยู่บนตำแหน่งเส้นศูนย์สูตร ทำให้เป็นพื้นที่ที่ยอดเยี่ยมอย่างมากในการเพาะปลูกกาแฟ สถานที่แห่งนี้มีดินภูเขาไฟที่อุดมสมบูรณ์ อุณหภูมิเฉลี่ยคงที่ อยู่ที่ระหว่าง 20-30 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยอยู่ที่ 1,600 ห้ามิลิเมตรในช่วงฤดูฝน และระดับความสูงจากระดับน้ำทะเลอยู่ที่ 6,000 เมตร นอกจากนี้ยังมีภูเขาที่สูงที่สุดในโลกอยู่ที่นี่ด้วย
นั่นหมายความว่า ประเทศเอกวาดอร์มีความสามารถในการผลิตพืชผล และพืชผลที่ว่ายังมีคุณภาพยอดเยี่ยม หากพืชเหล่านั้นได้รับการจัดการฟาร์ม และการโปรเซสที่ดี ไม่ได้รับความเสียหายจากศัตรูพืช โรคภัย หรือสภาพอากาศที่เลวร้าย หากมีปัจจัยเหล่านี้ครบถ้วนแล้ว จะมีหรือที่กาแฟของที่นี่จะไม่พิเศษ
บรรดาผู้ผลิตที่หลงใหล
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ในเอกวาดอร์มีผู้ผลิตจำนวนน้อยนิด ที่ประสบความสำเร็จในการปฏิบัติตามแนวทางปฏิบัติเฉพาะทาง ผู้ผลิตเหล่านี้ได้มีการทำการวิจัย ในเรื่องของแนวทางการปฏิบัติทางการเกษตร และมีการลงทุนทางเทคโนโลยีสำหรับการโปรเซส การทำให้แห้ง ไปจนถึงการเก็บเกี่ยวผลผลิต เริ่มมีการใช้พันธุ์กาแฟที่มีคุณภาพ เข้ามาแทนที่พันธุ์กาแฟแบบเก่า หากใครมีโอกาสได้ดื่มกาแฟจากเอกวาดอร์ น่าจะมีโอกาสได้เห็นพันธุ์กาแฟเหล่านี้ Typica, Bourbon, SL-28, Catuai และแม้แต่ Gesha และถึงแม้ว่าผู้ผลิตเหล่านี้จะเป็นภาคเอกชนก็ตาม แต่ก็มีภาคเอกชนอื่น และทางภาครัฐ รวมถึงรัฐบาลท้องถิ่น และหน่วยงานระหว่างประเทศให้การสนับสนุนด้วย
ด้วยเหตุปัจจัยเหล่านี้ ช่วยให้ผู้ผลิตกาแฟชาวเอกวาดอร์ สามารถที่จะปรับปรุงคุณภาพของผลผลิต หรือคุณภาพของพืชผลได้ และเพื่อให้สามารถมีประสิทธิภาพในการแข่งขันได้มากยิ่งขึ้นในระดับนานาชาติ และในการประมูลกาแฟพิเศษ
แน่นอนว่า ไม่ใช่ผู้ผลิตทุกรายจะมีความเชี่ยวชาญ หรือได้รับการช่วยเหลือ หรือมีความสามารถในการพัฒนาปรับปรุง อันที่จริงมีเพียงแค่ส่วนน้อยเพียงเท่านั้น และสำหรับผู้ผลิตส่วนใหญ่ การลงทุนในระดับที่มากถึงขนาดนี้ ไม่ใช่จะเป็นเรื่องที่ทำกันได้ง่ายๆ แต่อย่างไรก็ตาม การที่เราได้เห็นแนวโน้มของผู้ผลิตมีการผลิตกาแฟที่ดีมากขึ้น ทำให้สามารถคาดหวังในอนาคต ว่าอาจจะมีการปรับปรุง และผู้ผลิตได้รับการช่วยเหลืออย่างแพร่หลายมากยิ่งขึ้น
โรงคั่วกาแฟท้องถิ่น
ไม่ใช่แค่เพียงกาแฟที่ดีที่สุดของเอกวาดอร์ จะถูกส่งออกไปสู่ต่างประเทศเพียงเท่านั้น แต่ในเมืองใหญ่ในประเทศหลายเมืองเช่น Quito, Guayaquil และ Cuenca เริ่มมีให้เห็นถึงโรงคั่วกาแฟพิเศษ ปรากฏขึ้นมากทีละน้อย มีการนำเครื่องคั่วกาแฟ ซึ่งเป็นเครื่องคั่วกาแฟที่มีคุณภาพสูงเช่น Diedrich, Probat, Toper และ The San Franciscan Roaster Company มาใช้งาน
โรงคั่วกาแฟหลายแห่ง มีร้านค้าปลีกกาแฟเป็นของตนเอง ส่วนหนึ่งขายกาแฟให้กับท้องถิ่น อาจจะมีส่วนเล็กน้อยที่ส่งขายต่างประเทศ และอีกส่วนหนึ่งก็วางขายตามร้านกาแฟ และตลาดในเมืองใหญ่ๆ แต่ถึงจะบอกว่าเริ่มมีมาบ้างแล้ว แต่ก็ยังเป็นเพียงจุดเล็กๆ โรงคั่วกาแฟมีอยู่เพียงกลุ่มเล็กๆเท่านั้น แต่ถึงอย่างนั้นอย่างน้อย ข้อเท็จจริงที่ว่ากาแฟสเปเชียลตี้ กำลังได้รับความนิยมในท้องถิ่น เป็นสิ่งที่ปฏิเสธไม่ได้ ทำให้เราเห็นว่าในอนาคตสิ่งนี้จะสามารถพัฒนาต่อยอดไปได้มากเลยทีเดียว
ร้านกาแฟคลื่นลูกที่สาม
คาปูชิโน ที่ท็อปด้วยไมโครโฟม หรืออาจมีการทำลาเต้อาร์ตเป็นลายดอกทิวลิป ที่มีความสวยสดงดงามราวกับภาพวาด บาร์กาแฟที่มีเครื่องสกัดกาแฟ AeroPress, Chemex, V60 หรือมีแม้กระทั่งเครื่อง Syphon หรืออาจจะเป็นกาแฟสกัดเย็น ที่เหมาะกับการดื่มในหน้าร้อน สิ่งเหล่านี้คุณสามารถพบเจอได้ในประเทศเอกวาดอร์แล้ว เพียงแค่เรารู้ว่าต้องไปที่ไหนเท่านั้นเอง
นอกจากจะมีร้านกาแฟมากมาย ที่เริ่มจะมีตัวเลือกให้กับผู้บริโภคมากยิ่งขึ้นแล้ว เรายังเห็นอุปกรณ์ชงกาแฟจากแบรนด์ชื่อดังหลายแบรนด์เช่น Slayer, La Marzocco, Nuova Simonelli, Mahlkönig และ Anfim เหล่านี้แสดงให้เราเห็นว่า ประเทศเอกวาดอร์กำลังเริ่มต้นเข้าสู่ยุคแห่งกาแฟคลื่นลูกที่สามอย่างเป็นทางการ
บรรดาบาริสต้ารุ่นใหม่
อีกหนึ่งสิ่งที่ผลักดันให้อุตสาหกรรมกาแฟพิเศษของประเทศเอกวาดอร์นั้นเติบโต นอกเหนือจากปัจจัยที่กล่าวมาแล้ว คือตัวผู้ชงกาแฟ หรือก็คือบาริสต้า ที่จะรังสรรค์กาแฟคุณภาพเยี่ยม ให้ความรู้ในด้านกาแฟ และมีความคิดสร้างสรรค์ ในแง่ของการทำเครื่องดื่มชนิดใหม่ หรือทำเครื่องดื่มให้ตรงกับความต้องการของลูกค้า มีงานแข่งขันและประกวดกาแฟในประเทศเอกวาดอร์ อย่างน้อยก็มีมากยิ่งขึ้น
บาริสต้าไม่ใช่แค่เพียงทำงานชงกาแฟเท่านั้น แต่ได้มีส่วนร่วมในการแข่งขันเหล่านี้อย่างกระตือรือร้น มีการฝึกฝนในการทำลาเต้อาร์ต และมีการให้คำแนะนำกับลูกค้าอย่างจริงจังเกี่ยวกับเมล็ดกาแฟ มีการนำเสนอกาแฟ และให้ความรู้เกี่ยวกับกาแฟด้วย
เมื่อบาริสต้ามีความกระตือรือร้นมากยิ่งขึ้น ลูกค้าต้องการที่จะอยากรู้มากยิ่งขึ้น ก็จะแสวงหาความรู้มากยิ่งขึ้น นั่นทำให้บรรดาคนรุ่นใหม่มีประสบการณ์มากขึ้น และเป็นบาริสต้าที่ดียิ่งขึ้นไปอีก และสิ่งที่สำคัญที่สุดคือ กลุ่มบาริสต้ารุ่นใหม่เหล่านี้ เป็นกลุ่มที่ผลักดันอุตสาหกรรมกาแฟอยู่เบื้องหลังเคาน์เตอร์ อย่างไม่น่าเชื่อเลย
เราจึงอาจที่จะกล่าวได้ว่า บาริสต้าผู้มีความหลงใหลในด้านกาแฟเหล่านี้ คือองค์ประกอบสุดท้ายใน 5 องค์ประกอบที่ผลักดันวัฒนธรรมกาแฟของเอกวาดอร์ไปข้างหน้า และประเทศเอกวาดอร์ก็จะเข้าสู่กาแฟคลื่นลูกที่สาม เราผู้บริโภคคงไม่มีโอกาส หรืออย่างน้อยก็หาโอกาสได้ยากที่จะไปเยี่ยมเยือนประเทศเอกวาดอร์ แต่หากได้ลองสัมผัสกาแฟที่นำเข้าจากประเทศเอกวาดอร์ คุณก็จะได้รู้ถึงความยอดเยี่ยมของกาแฟนั้น
